Meltem İşler Sevindi / Koray Sevindi
Öz: Bu çalışma, Murat Pay’ın dört uzun metraj filmi (Mâşuk’un Nefesi, Mirâciyye: Saklı Miras, Dilsiz ve Hep Otuz Üç Yaşında) üzerinden geleneksel sanatların, dinî-ritüel icraların ve kimlik inşası süreçlerinin sinemasal temsiline odaklanmaktadır. Nitel film çözümlemesi yaklaşımıyla yürütülen araştırmada, filmler yakın okuma tekniğiyle incelenmiş; kamera kullanımı, kurgusal ritim, mekân seçimi ve karakterlerin eylemleri gibi biçimsel unsurlara ek olarak, sessizlik, sabır ve meşk gibi manevi kavramların anlatıdaki rolü değerlendirilmiştir. Assmann’ın kültürel bellek kuramı, Necipoğlu’nun İslâm estetiği ve Schimmel’in tasavvufî deneyimi gibi kuramsal yaklaşımlar rehber alınmış, filmlerdeki kültürel ve manevi katmanlar yorumlayıcı bir bakış açısıyla çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular, modernlik ve sekülerleşme koşullarında geleneksel sanatlar, tasavvufî pratikler ve toplumsal hafızanın sinema yoluyla yeniden canlandırılabileceğini göstermektedir. Murat Pay’ın filmleri, bu unsurları karakterlerin varoluşsal yenilenme ve kimlik inşası süreçlerine doğrudan katkı sağlayan dinamik öğeler olarak kurgular. Böylece, estetikle maneviyat, gelenekle modernlik arasındaki gerilim, yeni bir sinemasal arayış ve “manevî direniş” formu olarak ortaya çıkmaktadır.
Anahtar kelimeler: Tasavvuf, Geleneksel sanatlar, Kültürel bellek, Kimlik inşası, Modernlik
Meltem İşler Sevindi / Koray Sevindi
DOI: 10.29224/insanveinsan.1668647
Yıl 12, Sayı 40, Yaz 2025
Tam metin / Full text
(Türkçe)
Bu eser Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.