Sayı 38
Sayı konusu: Türkiye’nin Kültür Sorunu
Yayın tarihi: Temmuz 2024
Yazı gönderme tarihi:
Başlangıç: 15 Mart 2024
Bitiş: 31 Mart 2024
Çerçeve yazısı
Kültür en geniş anlamda insanlığın başlangıcından bugüne maddi ve manevi, olumlu ve olumsuz tüm üretim ve birikimini kapsar. İbn-i Haldun’un umran kavramı kültür veya uyarlık (medeniyet) dediğimiz şeyin kapsamını ve derinliğini gösterir. Bu çerçevede, Freud’un kültürle uygarlık arasında ayrım yapmayı reddetmesi dikkat çeker. Birçok düşünür ve entelektüel ömürlerini uygarlık, din, bilim, teknoloji, ideoloji gibi makro kategori ve kurumların iç içe geçmiş yapısını çözümlemeye adamıştır. Kimi durumda bu kategorileri birbirinden ayırt etmek güçleşmiş, ayırmaya çalıştıkça zihinsel anlam dünyamız rafine hale gelmek yerine belki daha belirsiz ve karmaşık hale gelmiştir.
İnsan ve İnsan Dergisi’nin “Türkiye’nin Kültür Sorunu” başlıklı 38. sayısında kültür meselesini çok boyutlu bir çerçeve içinde ele almayı planlıyoruz.
Böyle bir konuya odaklanmanın çeşitli nedenleri bulunuyor. Bir defa, gündelik hayatta bireylerin birbirlerine davranışları, kurdukları sosyal ilişkiler ve bu ilişkilerin sayısız sonuçları kültür üretimi ve birikiminin olduğu kadar yetersiz kültür üretiminin veya kültürel bozulmanın toplumlar için ne derece yaşamsal olduğunu gösteriyor. İlişkilerin en temelinde bireylerin veya öznelerin karşılıklı olarak görgü kurallarına, hukuk kurallarına, temel hak ve yükümlülüklere uygun davranıp davranmaması bu soruna eğilmeyi zorunlu kılıyor. Örneğin, Türkiye’de gündelik hayatta hak ve özgürlükleri vurguladığımız ölçüde yükümlülükleri ve sorumlulukları konuşmadığımızı gözlemleyebiliyoruz. Bireysel ve kolektif düzeyde başka kişilere ve toplum kesimlerine karşı davranışlarımızda, dürüstlük dâhil asgari normlara uyma konusunda isteksiz davranabiliyoruz. Bir arada yaşama konusunda ortak bir toplum sözleşmesine sahip olup olmadığımız da hayli müphem gözüküyor.
Türkiye’de birebir ilişkiler kadar sosyal hayatın bütün alanlarında ve kurumların işleyişinde bir kültür sorunu kendini derinden hissettiriyor. Bireylerin sosyalizasyonundan (toplumsallaşmasından), eğitime, iş hayatından aile hayatına, bilimden sanata, sosyal normların uygulanmasından, devlet kurumlarının ve siyasi aktörlerin davranışlarına kadar geniş bir alanda kültüre dair sorunlar devasa bir aysberg gibi karşımızda duruyor. Bizler aysbergin görünmeyen kısmı şöyle dursun, görünen kısmına dahi yeterince bakmıyoruz.
Türkiye’nin kültür sorununa dair bazı konu başlıkları:
– Kültür meselesinin tarihsel ve toplumsal boyutları
– Akademik ve entelektüel açıdan kültüre dair yapılan çalışmalar
– Türkiye’nin var olan veya olmayan kültür politikaları
– Türkiye’de kültüre dair eğitim ve sosyalizasyon sorunları
– Kültür üretim ve aktarımında imkânlar ve olumsuzluklar
– Türkiye’de toplumsal normlar, görgü kuralları ve kültür
– Türkiye’de bir arada yaşama kültürü
– Eğitim ve bilimde kültür sorunu
– Sanatta kültür sorunu
– Türkiye’de inançlar, dini pratikler ve kültür
– Türkiye’de iletişim kültürü
– Türkiye’de çevre, doğa ve hayvanlara dair kültür
– Türkiye’nin gündelik hayatta, ticarette, çalışma ilişkilerinde, üretim ve tüketimde, ahlakta, siyasette, medyada, hukukta, sağlıkta yaşanan köklü kültür sorunları
Bu sayının ruhuna ve kapsamına uygun, akademik literatüre katkı sağlayacak özgün çalışmaları İnsan ve İnsan Dergisi’nin “Türkiye’nin Kültür Sorunu” başlıklı 38. sayısı için bekliyoruz.
İnsan ve İnsan Dergisi
Not: Yazılar Dergi Etik İlkeleri ve Yayın Politikası ile Yazım Kuralları’na uygun olarak hazırlanmalıdır.